نقش رویکرد سیستمی در خانواده درمانی

نقش رویکرد سیستمی در خانواده درمانی

پیش از دیدگاه سیستمی
از همان ابتدا با پیدایش مفاهیم جدید روانشناسی در قرن نوزدهم و ظهور پدیده های بزرگ در تاریخ روانشناسی مانند زیگموند فروید و هم زمان با شکوفایی عصر صنعت و دستاورد های بزرگ علوم تجربی و چهره جدید جوامع مدنی که خود درد های بیشتری بر پیکره جوامع آن زمان افزود ، ما شاهد قوت گرفتن این اندیشه ریشه دار در روانشناسی بودیم که یافته ها درباره انسان های بیمار و دارای اختلال به کل جامعه انسانی تعمیم داده می شد و البته مشکل عمده تر این اندیشه تأثیرگذار ، تک سبب بینی آن بود که ریشه همه مشکلات و اختلالات را در کودکی و ناهوشیار آدمی جستجو می کرد و از اثر سایر عوامل غافل بود.جبرگرایی روانی فروید و این اندیشه وی که مشکلات آدمی در جایی خارج از انسان قرار دارند و عوامل بیرونی هستند که سرنوشت انسان را تعیین می کنند هنوز هم طرفداران پرقدرتی در دنیای روانشناسی دارد. ویرجینیا ستیر (۱) محقق و نظریه پرداز دیدگاه سیستمی در این باره به نکته جالبی اشاره کرده است : « … ما روانشناسی را از این ۵ نوع آدم اخذ کردیم : جنایت شناسی را از افراد جانی ، پزشکی را از افراد بیمار ، کار اجتماعی را از بینوایان ، روانشناسی را از افراد کند ذهن و … » لازم به ذکر است که این دیدگاه کاستی نگر متعصب که محوریت فکری آن در مفاهیم ارایه شده توسط فروید قرار داشت هنوز هم در گستره روانشناسی طرفداران زیادی دارد.

ادامه نوشته

زوج درمانی

چکیده

زوج‌درمانی رفتاری تلفیقی‌ (IBCT) به منظور رفع برخی از محدودیت‌های زوج‌درمانی‌ رفتاری سنتی‌ (IBCT) ،مفاهیم و تکنیک‌های پذیرش هیجانی را به کار گرفت.تکنیک‌های‌ پذیرش بیشتر از تغییر رفتار با پذیرش رفتاری هماهنگ است و تلاش می‌کند از حوزه‌های‌ تعارض به عنوان وسیله‌ای برای ایجاد صمیمیت و نزدیکی بیشتر در زوجین استفاده کند. در IBCT به منظور افزایش پذیرش هیجانی میان زوجین از چهار شیوه‌ی گسترده استفاده می- شود:(1)اتحاد همدلانه در مورد مشکل،(2)بی‌طرفی متحدانه در بررسی مشکل،(3)افزایش‌ تحمل در مواجهه با یک مشکل آزارنده،(4)افزایش فعالیت‌های رسیدگی به خود در برابر مشکلات لاینحل.اگرچه تأکید بر مداخلات مبتنی بر پذیرش است، IBCT بر این فرض است‌ که مداخلات پذیرش‌مدار ضمن ایجاد پذیرش،باعث ایجاد تغییرات خودبخودی می‌شوند. IBCT همچنین برخی از تکنیک‌های تغییر مدار TBCT (تبادل رفتاری و آموزش ارتباط و حل مسأله)را حفظ کرده است.نتایج مطالعات اولیه در مورد IBCT امیدبخش بوده است. IBCT بزرگترین پژوهش کنترل شده تصادفی را در حیطه زوج‌درمانی انجام داده است

ادامه نوشته

حل مشکلات خانوادگی با زوج درمانی

زوج درمانی راهی است برای حل کردن مشکلات و کشمکش‌های زوج‌هایی که خود به تنهایی قادر به حل مشکلاتشان نیستند.فرایند زوج درمانی شامل یک زن و شوهر و یک فرد آموزش دیده و متخصص در این زمینه می‌باشد که در خصوص احساسات و افکارشان بحث می‌کنند.هدف در زوج درمانی کمک به زنان و مردان است تا همدیگر را بهتر درک کنند و اگر تصمیم دارند و یا می‌خواهند که تغییر کنند، به آن‌ها کمک شود تا به خواسته و هدفشان برسند.در مقاله زیر ابعاد و شیوه های مختلف زوج درمانی به صورت پرسش و پاسخ مورد بررسی قرار گرفته است.با هم می‌خوانیم:

● آیا بچه‌ها در زوج درمانی شرکت دارند؟ - خیر. زوج درمانی فقط زن و شوهر را در بر می‌گیرد. بچه‌ها به درجات مختلف در معرض مشکلات زناشویی قرار می‌گیرند. آن‌ها ممکن است سراسیمه و نگران شوند و مشکلاتی از خود بروز دهند که خود این کمک می‌کند به بهتر شدن روابط زناشویی یا این که بتوانند بیشتر به بچه‌ها توجه کرده و به آن‌ها کمک کنند.البته درمانی که در آن والدین و بچه‌ها هر دو شرکت داشته باشند، خانواده درمانی نامیده می‌شود که بر روی روابط بین اعضای خانواده تأکید دارد تا این که فقط بر روی زوج‌ها کار کند. البته ممکن است در بعضی موارد بحث‌ها به سوی مسایل زناشویی کشیده شود که در اینجا والدین باید مراقب باشند تا بچه‌ها مورد بی توجهی قرار نگیرند.

ادامه نوشته

نظریه ساختاری مینوچین در خانواده درمانی

 

مقدمه

به عقیده رویکرد خانواده درمانی ساختاری، نشانه ی مرضی فرد زمانی که در بافت الگوی تعاملی خانواده ارزیابی شود بهتر قابل درک است و برای رفع نشانه ی مرضی باید در ساختار یا سازمان خانواده تغییر صورت گیرد .

بنیانگذار اصلی این نهضت سالوادور مینوچین است .

رویکرد ساختاری، نظریه ای کاربردی است و یکی از فرضیه های مهم آن این است که هر خانواده یک ساختار دارد این ساختار زمانی که خانواده در شرائط واقعی قرار داشته باشد شناخته می شود .

ساختار عبارت است : از مجموعه ی رفتار و نقش هایی که اعضای خانواده از طریق آن به هم مرتبط اند .

در رویکرد ساختاری , خانواده به عنوان یک کل مطرح می شود و تعاملات بین زیر مجموعه ها مورد توجه قرار می گیرد .

 

ادامه نوشته

مشاوره خانواده (رویکرد استراتژیک )

خصوصیات خانواده درمانی استراتژیک

درمان های استراتژیک سیستمی،متمرکز بر راه حل، روش مدار وکوتاه مدت اند.این درمان ها مرهون کار میلتون اریکسون هستندکه بر همه  ی آنها تاثیرگذاشته است.هدف وی در درمان ((ایجاد تغییر))بود.میلتون اریکسون برای حل هر مشکل خاص ، از منابع خود مراجعان وطراحان استراتژی حاضر استفاده می کرد با مراجعانش کار می کرد تا به آنها کمک کند برای کمک به خود فعال شوند ز طریق دستورا لعمل ها و پیشنهاد های غیر مستقیم، مراجعان رافعال می کرد

. سلامت خانواده از نظررویکرداستراتژیک

                                  از نظر درمانگر استراتژیک ،خانواده موقعی از سلامت کافی برخوردار است که شرایط زیر را داشته باشد

1 - انعطاف پذیر :  در روابط اعضا با یکدیگر و در روابط باخارج از خانواده.اعضا نباید بایکدیگر رابطه ای خشک وبی روح داشته باشندو والدین نفوذپذیر، بایدفرصت روابط آزاد را به فرزندان و اعضای خانواده بدهند .

2 = اشتغال به حل مسائل : منظور آن است که در صورت بروز مشکل خانواده بتواند با همفکری و مشورت مشکل را حل کند

3-   عبور طبیعی از مراحل زندگی : گذشت از مراحل مختلف زندگی بدون بحران و استرس نشانگر سلامت خانواده است.مانند گذر اعضای خانواده از دوران کودکی به نوجوانی ، بلوغ ، جوانی و.... وتامین نیازها ی هر دوره یک گذر طبیعی است.

 4-   وجود اصول حاکم بر سلسله مراتب خانواده: اگر هر فرد یا هر مافوق و مادون به صورت درست و اصولی به نقش، وظایف و مسئولیت خوددر قبال سایر اعضا عمل کند آرامش و تعادل بر خانواده حاکم می شود

ادامه نوشته

مشاوره خانواده (خانواده درمانی از نظر بوئن)

تعریف خانواده : خانواده یک واحد زیستی (بیولوژیکی) است که تشکیل آن مبتنی بر پیوند زناشویی است که براساس آن افراد دارای رابطه سببی یا نسبی بوده و با یکدیگر خویشاوند هستند.

اهمیت روان شناختی خانواده

مهمترین عامل اجتماعی شدن در زندگی هر انسان ، تجارب دوران کودکی وی در محیط خانواده است. فضای خانواده آکنده از مهر و محبت ، فداکاری و گذشت ، صمیمیت و گرمی‌و در عین حال گاهی توام با حسادت و رشک ، دشمنی و کینه توزی ، نفرت و خشم است. کودکان در جریان اجتماعی شدن اینگونه عواطف را در کنار والدین و خواهران و برادران خود تجربه می‌کنند. اعضای خانواده آنقدر به هم وابسته‌اند که هر نوع مشکل یا مسئله یک عضو خانواده بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر زندگی سایر اعضا تاثیر می‌گذارد. از طرف دیگر خانواده به دلیل همین نفوذ و تاثیر بر افراد ، گاهی به عنوان روشی برای درمان اختلالات بکار می‌رود. روان شناسان بالینی و مشاوره گاهی ترجیح می‌دهند در درمان یک فرد ، همه اعضای خانواده را از نزدیک ملاقات کنند.

انواع نظریه‌های خانواده درمانی

خانواده درمانی روان تحلیلی  - خانواده درمانی تجربیاتی  = خانواده درمانی شناختی رفتاری  = خانواده درمانی ساختی  - خانواده درمانی استراتژیک = خانواده درمانی متمرکز بر راه حل

ادامه نوشته

نظریه سیستم های خانواده بوئن از دیدگاه درمان فمینستی

  مقدمه

نظریه سیستم های خانواده بوئن در اصل توسط موری بوین در دهه ی 1970 مطرح شد . این دیدگاه به خاطر مرتبط ساختن ویژگی های شخصی با نقش اجتماعی مردان و بی اهمیت جلوه دادن ویژگی های مرتبط با نقش اجتماعی زنان , مورد انتقاد قرار گرفته است .

رد نظریه بوین توسط درمانگران فمینستی حاکی از فرصتی است که از دست داده شده است . نظریه فمینستی به وضوح چگونگی نهفته شدن نابراری قدرت در نقش های جنسی را بیان می کند .و دستور العملی را برای تغییر اثر بخشی خانواده ارائه می دهد . بویژه مفهوم تمایز یافتگی بوین به معنی یافتن تعادل میان نیاز شخص به منحصر به فرد بودن و در عین حال در همان زمان به طور عاطفی در ارتباط با افراد مهم در زندگی اش قرار دارد , روش خوبی برای کمک به تغییر زنان می باشد .

موری بوین

موری بوئن ، یكی از طراحان خانواده درمانی بود .بخش عمده ه ای از نظریه و كاربست او از كار با افراد اسكیزوفرنیك در خانواده ها بوجود آمد .او معتقد بود زمانی می توان خانواده ها را بهتر شناخت كه از دیدگاه سه نسلی بررسی شوند زیرا الگوهای روابط میان فردی ، اعضای خانواده را در طول چند نسل مرتبط می كنند.بوئن معتقد است بسیاری از مشكلات خانوادگی به این خاطر روی می دهدكه اعضای خانواده خود را از لحاظ روان شناختی از خانواده پدری مجزا نساخته اند. این امر در واقع نقطه مشترك خانواده هایی است كه یك یا هر دو والد هنوز پایبند خانواده شان هستند و در تعیین روابطشان با همسر خود لازم است آن را مد نظر قرار دهند .به عبارت دیگر این والدین هنوز بخشی از« توده خود» یا «نظام هیجانی» خانواده پدریشان هستند.

ادامه نوشته

مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی

فصل اول

—مفاهیم اساسی زوج و خانواده

مفهوم خانواده

خانواده به عنوان یک سیستم اجتماعی - فرهنگی تلقی می شود که دارای دارای یک ساختار قدرت است که به وسیله ی آن اشکال مختلفی از ارتباط بروز می کند. اعضای این سیستم با هم رابطه ای عمیق و چند لایه دارند.

خانواده سیستم ارتباطی است که با روابط دوستی و روابط کاری متفاوت است.  موفقیت ازدواج وابسته به میزان آمادگی افراد برای ازدواج و درک واقع بینانه ی آنها از روابط زوجی است.

زوج به عنوان یک یسیستم منحصر به فرد

این رابطه در عین حال که می تواند صمیمانه ترین و راحت ترین رابطه ی ممکن باشد، می تواند شدیدترین صدمات ممکن را به اعضاء وارد کند.

رابطه زوجی با روابط دوستی و روابط فامیلی تفاوت هایی دارد.

 بانزر و وست (1992) شش ویژگی را به عنوان مشخصه های رابطه ی زوجی عنوان کرده اند که در زیر می آید:

ادامه نوشته

نظریه ارتباطی

یکی از گروه هایی که قوی ترین مدعی آغاز خانواده درمانی است طرح اسکیزوفرنی گرگوری بیتسون در پالو آلتوی کالیفرنیا بود .او در ابتدا روی رفتار های حیوانی نظریه های یادگیری تحقیق می کرد بعدها بیتسون به مطالعه ی ارتباط میان حیوانات گرایش پیدا کرد .در سال 1952 بیتسون بودجه ای از طرف یکی از موسسات برای مطالعه ی ارتباطات بر حسب سطوح دریافت کرد و در واقع فعالیت اصلی مرکز پالو آلتو از این زمان آغاز شد .طبق نوشته ی بیتسون ارتباطات دو سطح یا کارکرد مختلف دارند :گزارش و فرمان .هر پیامی دارای یک مضمون معین و آشکار است و یک معنای نهفته که بیتسون آن را فرا ارتباط می نامد .برای مثال دست هایت را بشور الان وقت شام است .(گزارش ) ولی این پیغام مفهوم دیگری هم دارد و آن این است که گوینده در مقام قدرت است .این پیغام دوم –فراارتباط- پوشیده است و اغلب متوجه آن نیستیم .در سال 1953 جی هیلی و جان ویکلند به بیتسون پیوستند در ابتدا هی  لی علاقمند به روان شناسی تخیل بود و ویکلند مهندس شیمی بود که به انسان شناسی علاقمند شده بود .این گروه التقاطی از آدم های باهوش با علایق متنوع به مطالعه ی سمور آبی هنگام بازی  نوع بیان بیماران اسکیزوفر نیک و ... علاقمند بودند .بیتسون اعضای گروه خود را آزاد گذاشت با وجود این اینکه آنها انواع بسیاری از رفتار های پیچیده ی انسان و حیوان را بررسی می کردند ولی تمام مطالعلتشان مربوط به تعارضات ممکن بین پیام ها و کیفیت پیام ها بود .در سال 1954 بیتسون باز هم بودجه ی دو ساله ای برای تحقیق در زمینه ی ارتباطات اسکیزوفرنی دریافت کرد .کمی بعد دان جکسون به گروه آنها پیوست او روانپزشک فوق العاده ای بود که به عنوان مشاور در کلنیک کار می کرد .علایق این گروه منجر به تدوین نظریه ارتباطات شد که منشا و طبیعت رفتار اسکیزوفرنیک رادر محیط خانواده و نوع تعامل وارتباطی که اعضای خانواده با هم دارند بررسی می کردند .این گروه معتقد بودند که مشکلات روانپزشکی نتیجه ی تعاملات و شیوه ی افراد در رفتار با یکدیگر در یک زمینه ی خاص است .وعمده ترین کاری که یک خانواده درمانگر می تواند انجام دهد این است که تعاملات کارامد را از ناکارمد تمییز دهد .و مهم است که بداند مشکل در چه زمانی چه زمینه ای و در حضور چه کسی رخ می دهد و افراد چگونه به هر مشکل پاسخ می دهند.دیگر سازه ی مهم در تفکر جکسون تفکیک روابط تکمیلی و روابط قرینه ای بود در روابط تکمیلی افراد در شیوه ی کنار هم قرار گرفتن با هم متفاوت هستند .اگر یکی منطقی است دیگری هیجانی است اگر یکی ضعیف است دیگری قوی است .روابط قرینه ای مبتنی بر تساوی و شباهت هستند ازدواج افرادی که هر دو شاغل هستند و هردو در کارهای خانه همکاری می کنند یک رابطه ی قرینه ای است .

ادامه نوشته

خانواده درمانی

در این نوع درمان آموزش ، پیشگیری و درمان برای کمک به خانواده‌ها ، کل خانواده را دربرمی‌گیرد. برای حل مشکل خانواده یا یکی از اعضا آن کل سیستم خانواده مور توجه قرار می‌گیرد و تلاش می‌شود علل بروز و عوامل تشدید کننده مشکل در داخل خانواده و در نوع روابط اعضا با یکدیگر مورد بررسی قرار گیرد. این شیوه از درمان مبتنی بر رویکرد سیستمهاست و معتقد است زمانی می‌توان به رفع یک مشکل نائل شد که از نیروی تک تک اعضا استفاده کرد و عوامل تنش‌زا را مرتفع ساخت.

تاریخچه خانواده درمانی
تخصص و حرفه خانواده درمانی نسبتا جدید است و ظهور رسمی آن به دهه‌های 1940 ، 1950 و 1960 برمی‌گردد. در سال 1938 شورای ملی روابط خانوادگی شروع بکار کرد. در سال 1948 اولین اثر درباره زناشوئی درمانی توسط « بلامتیل من » منتشر شد و مطالعه خانواده‌های اسکیزوفرنیک توسط « لایمن » صورت گرفت.

در خلال سالهای 1950 تا 1959 « ناتان آکرمن » رویکرد روان تحلیلی را برای کار کردن با خانواده‌ها مطرح کرد و « بیتسون » مطالعه الگوهای ارتباط را در خانواده آغاز کرد و « کارل ویته » اولین کنفرانس را درباره خانواده درمانی در سی ایسلند ایالت جورجیا برگزار کرد. اولین نشریه در خانواده درمانی در سال 1961 منتشر شد و شبکه ساز خانواده درمانی در سال 1976 و انجمن خانواده درمانی (AFTA) در سال 1977 شروع به کار کرد.

در خلال سالهای 1980 تا 1989 شیوه‌های تحقیق در خانواده درمانی متداول شد و رهبران جدیدی در خانواده درمانی ظهور کردند که بسیاری از آنان زن بودند. از سال 1990 به بعد رشد عضویت متخصصان در انجمنهای خانواده درمانی چشمگیر شد. خانواده درمانی‌های متمرکز بر راه حل فراگیر شدند و بطور کلی جایگاه عمیق‌تری بین فنون درمانی حوزه روان شناسی پیدا کرد.

ادامه نوشته

ویرجینیا ستیر

ستیر در مزرعه ای در ویسکانسین به دنیا آمد (1988- 1916) از دیگران متفاوت بودٰ در سه سالگی خواندن را آغاز کرد. او در دوران کودکی بیشتر اوقات مریض احوال بود. دانش آموز خوبی بود. هدف اولیه او این بودٰ معلم شود. وقتی این کودک غول پیکر، بدقواره و مریض احوال بزرگ شد، از تجربه خود به عنوان یک آدم بیگانه نسبت به دیگران ناگهان حساسیت پیدا کرد این حالت سرانجام او را از پیشه معلمی در کلاس به سمت مددکاری اجتماعی با خانواده ها سوق داد.

ستیر در سال 1851 در شیکاگو به عنوان مددکار اجتماعی وارد کار خصوصی شد. کار بی نظیر او زمانی روی زبان ها افتاد که با یک بیمار زن جوان مبتلا به اسکیزوفرنی کار می کرد، مادر آن زن از دست ستیر به دادگاه شکایت کرد، اما ستیر به جای گرفتن حالت تدافعی از مادر دعوت کرد که به درمان بپیوندد، سپس از پدر و پسر ارشد خانواده خواست که به جلسه درمان بیایند که تعادل خانوادگی بدست آید.

ستیر تحت تاثیر کارموری بوون و دان جکسون با خانواده های اسکیزوفرنیک قرار گرفت. براساس نظریه ستیر: انسانها دارای پتانسیل رشد و تکامل هستند. ستیر را به عنوان استاد ارتباط و مبدع نظریه ارتباطات خانوادگی می شناسند.

ادامه نوشته

ريشه های تاريخی خانواده درمانی (قبل از سال 1950)

  باری ديگر خداوند را شاکرم که به ما فرصتی ديگر داد که توانستيم، برگ زرين و شماره سوم از مجله وزين مشاوره و روان درمانی خانواده را که حاصل تلاش دستندرکاران مجله و حاصل نتايج تحقيقات محققان و خانواده درمانگران عزيز کشور است، به حضور خانواده های محترم و درمانگران خانواده و محققان علاقه مند به تحقيق خانوادگی تقديم کنيم. در اين بخش لازم دانستم، بحث کوتاهی در مورد ريشه های تاريخی خانواده درمانی (قبل از سال 1950) مطرح کنم و جايگاه رشدی مشاوره خانواده را در اين شماره و شماره های بعد برای خوانندگان و مخاطبان علاقه مند به مشاوره و خانواده درمانی روشن سازم.

  تعيين نقطه آغاز خانواده درمانی کار آسانی نيست. اکثر صاحبنطران به دهه ی بعد از جنگ جهانی دوم انگشت می گذارند. که بعد از جنگ لازم بود که وحدت مجدد ناشی ازمتلاشی شدن خانواده مورد توجه واقع شود. فشار روانی، زاد و ولد مشکلات فردی و ازدواج و طلاق بعد ازجنگ ضرورت توجه روانی به خانواده ها را می طلبد. تلاش بين رشته ای مهندسان، رياضی دانان، دانشمندان علوم اجتماعی درخلال دهه ی 1940 شروع شد و نتايج کنفرانس ميسی در زمان صلح در اين زمينه بسيار اساسی بود. نمونه اين تلاشها را بعد از جنگ در کارهای بيتسون انسان شناس و يورگن، روانپزشک که سازه های روانپزشکی را به پيام رسانی تبديل می کردند، می توان يافت. لازم است اشاره به رشته ها و علوم رفتاری شود که به بررسی خانواده مشغول هستند. اين علوم عبارتند: انسان شناسی، مشاوره، جمعيت شناسی، اقتصاد، تعليم و تربيت، تاريخ، خانه داری و تدبير منزل، رشد آدمی، قانون، روانکاوی، روانشناسی، بهداشت همگانی، دين، مددکار اجتماعی و جامعه شناسی. گلدنبرگ و گلدنبرگ(1983) پنج تحول علمی و بالينی را که صحنه را برای ظهور خانواده درمانی مهيا ساخت بيان می دارند که شامل:

ادامه نوشته

سیر مدل‌های خانواده درمانی اپستین

مدل‌های خانواده درمانی

آموزش روان تحلیلی اپستین باعث شکل گیری تمایل شدیدی به بررسی تعامل میان شخصیت و محیط پیرامون شده است. اپستین به خاطر آموزش ییشتری که از آکرمن گرفته بود، توجه فزاینده ای به خانواده به عنوان بعد مهمی از محیط فرد معطوف داشت. جای تعجب نیست که درمانگران، خانواده را از دیدگاه های بسیار متفاوتی بررسی می‌کنند. حداقل سه رویکرد مفهومی مهم، پیشرفت‌هایی در این حوزه از خانواده درمانی را نشان می‌دهند و گاهی در جهت گسترش مدل بعدی بر می‌دارند. این رویکردها عبارتند از:

1-       مدل روان پویایی فردی

2-       مدل تعاملی

3-       مدل نظام‌ها

نفکر اپستین درباره این مدل‌ها در طی زمان تحول یافت و در جاهایی همپوشی داشت:

1-       دروه اول: الگوی روان پویایی > در این مدل خانواده درمانگران، خانواده را به عنوان پشتیبانی برای درک تعارضات روانی بیمار در نظر می‌گیرند. تمرکز اصلی درمان بر بیمار است و خانواده فقط به عنوان زمینه و بافتی که فرایندها و ساختارهاهای روان پویایی فردی در آن شکل می‌گیرند تلقی می‌شود.گاهی با اعضای خانواده گفتگوها و ملاقات‌هایی صورت می‌گیرد، اما همیشه فرد اساس کار است.

2-       دروه دوم: الگوی تعاملی > تعامل بین اعضای مختلف خانواده در طی جلسات درمانی مشاهده  و برای اعضای خانواده تفسیر می‌شود. این تعاملات معمولاً به فرایندهای درونی اعضای تعامل کننده مربوط است. فرض زیربنایی : آسیب شناسی روانی برساختار روانی بیمار و یک یا چند عضو خانواده متمرکز است. درمان بر اینجا و اکنون زوجین یعنی در حین جلسات ، و یا در فواصل بین جلسات در خانه متمرکز است.

3-       دوره سوم: مدل نظام‌ها > در مدل نظام‌ها در کار اپستین، خانواده بک نظام  باز در نظر گرفته می‌شود. ساختار، سازمان و الگوهای تبادلی‌ای که نظام خانواده را نشان می‌دهد. متغیرهای مهمی در تعیین رفتار اعضای خانواده هستند. تغییرات درونی و بیرونی به زر نظام خانواده و بر رفتار همه اعضای خانواده موثر است. در درمان خانواده‌ها از جنبه ساختاری، سازمان دهی، یا الگوهای تبادلی به اختلال درون نظام توجه می‌شود. فرایندهای درون روانی اعضای خانواده، در درجه دوم اهمیت قرار دارند. در این مدل، اگر متغیرهای نظام در کنار هم کارکرد خوبی داشته باشند، آنگاه رفتار فرد و همچنین فرایندهای درون روانی این افراد به طور مطلوبی تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

ادامه نوشته

نظریه نظام خانواده (Family System Theory)

نظریه سیستم‌های خانواده اغلب اشاره به نظریه فرایند خانواده به عنوان یکی از مشتقات نظریه عمومی سیستم‌ها دارد(GST).نظریه سیستم‌ها که منشاء آن در زیست شناسی و سایبرنتیک است از طریق کار زیاد در خانواده‌ها وارد گستره ارتباطات خانواده درمانی شد،که آن یک نظریه منطقی –تجربی با سه مشخه زیر است .

1.      دارای مفروضه های جهانی مشخص در همه  سیستم‌ها است .

2.      پیگیری پیش بینی‌های آن با تمرکز بر الگوها.

3.      پیگیری توضیح وتبیین آن با تمرکز برکارکرد اجزاء سیستم‌ها(گالوین.دیکسون.مرو).( dawn.2006).

برای تقدرکامل ازماهیت تازه‌ی نظریه سیستم‌ها و نقش آن درپژوهشهای مرتبط با خانواده درسه دهه گذشته مهم است که فرضیات زیر مورد ازمایش قرار گیرد.

A.   فرضیات بنیادی و مفاهیم نظریه سیستم‌ها

به عنوان سطوحی از (نظریه عمومی سیستم‌ها GST)

      وسیستمهای حانواده.

B.   روند کاربرد نظریه خانواده برای درک ارتباطات خانواده.

C.   نقاط ضعف و قوت نظریه سیستم‌ها.

D.   جهتگیری آینده.

ادامه نوشته

از زوج درمانی چه می دانید؟

از زوج درمانی چه می دانید؟

یکی از مراجعات شایع به متخصصان بهداشت روانی مشکلات مربوط به ازدواج و روابط عاطفی است و اغلب خانواده‌ درمانگران عمدتا با زوج‌ها کار میکنند و اصطلاح زوج درمانی به تدریج جایگزین اصطلاح قدیمی‌تر ازدواج درمانی میشود.

زوج درمانی ممکن است بوسیله روانپزشکان ، روانشناسان ، مددکاران اجتماعی بالینی ، پرستاران روانپزشکی ، مشاوران روحانی و خانواده ‌درمانگرانی که دوره‌های مخصوص این کار را دیده‌اند و تحت نظارت برای انجام آن تعلیم یافته‌‌اند انجام شود.
فرض درمانگری که در این حوزه کار میکند این است که ناراحتی و ناشادمانی که یک زوج با آن روبه‌رو هستند، چیزی بیش از مشکلات و علائم شخصی آنهاست.
زوجی که به درمانگر مراجعه کرده‌اند ممکن است در مورد فاصله‌گیری عاطفی، نزاع بر سر قدرت، اشکال در ارتباط برقرار کردن، حسادت،‌ خیانت و عدم ارضای جنس ی و خشونت شکایت داشته باشند.
درمانگر به زوج کمک می‌کند که زندگی‌ مشترک‌شان را مورد بررسی قرار دهند و تصمیم بگیرند که چه تغییراتی لازم است ؛ آنها سعی می‌کنند سوء‌تفاهم‌های دوجانبه، انتظارات غیرمعقول و تصورات بیان‌نشده‌ای که باعث تداوم تعارض میان آن دو میشود را برطرف‌ کنند.

ادامه نوشته

مهارت های زندگی چیست؟

ظرفيت روان شناختي يك فرد عبارت است از " توانايي شخص در مواجهه با انتظارات و دشواري‌هاي زندگي روزمره. " بالابودن ظرفيت روانشناختي ؛ اين امكان را به شخص مي‌دهد كه زندگي خود را در سطح مطلوب رواني نگه دارد و اين توانايي را به صورت رفتار سازگارانه و عمل مثبت و مؤثر متبلور سازد. يكي از راه‌هاي پيشگيري از بروز مشكلات رواني و رفتاري ارتقاء ظرفيت روانشناختي افراد مي‌باشد كه از طريق آموزش مهارتهاي زندگي جامه عمل مي‌پوشد.

مهارتهاي زندگي عبارت است از مجموعه‌اي از توانايي‌ها كه زمينه سازگاري و رفتار مثبت و مفيد را فراهم مي‌آورند. پژوهش‌هاي متعدد و گسترده‌اي تأثير مثبت آموزش مهارتهاي زندگي را در كاهش سوء مصرف مواد ، پيشگيري از رفتارهاي خشونت‌آميز ، تقويت اتكا به نفس ، افزايش مهارتهاي مقابله با فشارها و استرس‌ها ، برقراري روابط مثبت و مؤثر اجتماعي و ... نشان داده‌اند.

ادامه نوشته

تعارضات خانوادگی

تعارضات خانوادگی چیست؟ با تعارضات زندگی زناشویی چه می‌کنید؟

تعارضات خانوادگی

دیدکلی
آیا فریادهای زن و شوهری ، شما را از خانه بیرون کشانده است؟

آیا تا بحال گذرتان به دادگاه خانواده افتاده است؟

آیا می‌دانید چرا عده‌ای از فرزندان از خانه‌هایشان فرار می‌کنند؟

بروز اختلاف و عدم تفاهم در خانواده امری شایع است و هیچ خانواده‌ای از این امر مستثنی نیست، اما گاهی این اتفاقات به تعارض‌های شدید منجر می‌شود. کافی است نگاهی به صفحات روزنامه یا گذری به دادگاه خانواده بزنید. امروزه خانواده‌ها درگیر انواع مختلفی از تعارضات و اختلافات شدید هستند که این اختلافات باعث عدم کارکرد خوب و سالم خانواده به عنوان اولین و قدیمی‌ترین نهاد اجتماعی (Family Institution) می‌شود. نهادی که وظیفه اصلی آن ایجاد روحیه و شخصیت سالم است خود به عاملی برای اختلالات عاطفی ، رفتاری و شخصیتی تبدیل شده است.

ادامه نوشته

خانواده درمانی

خانواده درمانی Family Therapy

  خانواده درمانی مداخله‌ای است که بر تغییر تعاملات بین اعضای خانواده متمرکز است و در آن تلاش می‌شود کارکرد خانواده به عنوان واحدی متشکل از تک تک اعضای خانواده بهبود یابد...

   آندره موروئا(Andre . Maurois) زندگی‌نامه نویس فرانسوی می‌گوید: « دوست شما عاشق هوش‌تان است و معشوقه شما عاشق جذابیت‌تان، اما عشق خانواده دلیل نمی‌خواهد؛ شما در خانواده متولد می‌شوید و با اعضای آن هم‌خون هستید. با این حال، خانواده می‌تواند بیش از هر کس دیگری در دنیا، شما را عصبانی کند (سانتراک،۱۳۸۵).
"خانواده" (Family) به عنوان یک سیستم اجتماعی، شامل گروهی از افراد است که از طریق ازدواج، تولیدمثل و پرورش فرزندان با هم زندگی می‌کنند. این سیستم و سازمان اجتماعی در طول تاریخ نقش حیاتی برای رشد و پیشرفت و اجتماعی شدن نوع انسان ایفا کرده است. خانواده بدون شک مهم‌ترین سازمانی است که بسترساز رشد و رفاه جسمی، روانی و اجتماعی کودک و عامل رسیدن وی به تعادل (فیزیکی، روانی و اجتماعی) است (وود ، ۱۹۹۶). اجتماعی‌شدن و آشنایی با قوانین، نقش‌ها و ارزش‌های فرهنگی به طور طبیعی در خانواده صورت می‌پذیرد (وتر و گیل ۱۹۸۷)؛ و کودک در تعاملات ابتدایی خود با خانواده به یک موجود اجتماعی تبدیل می‌شود. به همین دلیل هم از دیربازعملکرد خانواده مورد توجه روان‌شناسان بوده است (والش، ۱۹۹۳).

ادامه نوشته

خانواده درماني

بررسي اثر بخشي خانواده درماني «پويه‌هاي خانواده براساس رويكرد اكرمن» بر مكانيسم‌ها‌ي دفاعي و رضايت زناشويي زوجين مراجعه كننده به مراكز مشاوره و روان‌شناسی

حسين صائمی[1]، مرضيه شيركوند مقدم[2]، آنيا صالحي[3]، سهیل روزبه[4]

مقدمه: خانواده هسته بنيادي جوامع است كه نقش اساسي در سلامت جامعه دارد اما امروزه نگراني‌هاي جدي در خصوص كارآيي و كارآمدي آن وجود دارد كه متخصصان با رويكردهاي مختلف در تلاش براي درك الگوهاي خانواده‌ها و كمك به اعضاي خانواده براي يافتن شيوه‌هاي جديد تعامل مثبت،‌ اثربخش و ايجاد ثبات و سازگاري آنها در مقابله با تجارب استرس‌آور زندگي هستند. روش پويه‌هاي خانواده (اكرمن، 1984) يكي از روش‌هاي خانواده‌ درماني است كه براساس‌ بررسي‌هاي انجام شده تاكنون در پژوهش‌ها به آن پرداخته نشده است. اكرمن خانواده را نظامي از شخصيت‌هاي در حال تعامل تصور مي‌كند كه براي درك كاركرد خانواده مي‌بايست درون دادهاي وارده از ساير منابع مورد توجه قرار گيرد كه عبارتند از: شخصيت منحصر به فرد هر عضو،‌ پويه‌هاي خانواده در انطباق با نقش‌ها، تعهد خانواده در قبال مجموعه‌اي از ارزش‌هاي انساني (گلدنبرگ و گلدنبرگ، 2000)...

ادامه نوشته